Arbeidsovereenkomst of overeenkomst van opdracht?

Sinds de Hoge Raad in maart 2023 bepaald heeft dat de werknemers van Deliveroo, die met Deliveroo een overeenkomst van opdracht gesloten hadden, in feite een arbeidsovereenkomst hadden, wordt tegenwoordig veelal aangenomen dat een ZZP’er feitelijk een arbeidsovereenkomst heeft, met alle beschermingselementen van dien.

Er moet wel aan een aantal gezichtspunten voldaan worden, maar daar is vaak wel sprake van. Uit onderstaand voorbeeld blijkt de schijn van een overeenkomst van opdracht, op basis waarvan een ZZP’er veelal werkt, maar in die zaak werd toch door de kantonrechter geoordeeld dat sprake was van een arbeidsovereenkomst.

Casus

De werker werkte als corrector bij onder meer de Volkskrant en hij beschikte bij de aanvang van zijn werkzaamheden over een VAR-verklaring van de Belastingdienst, wat inhield dat hij volgens de Belastingdienst voldeed aan de vereisten van een ZZP’er. De man stuurde maandelijks een factuur naar de werkverschaffer. Tijdens ziekte of vakantie moest de man zelf voor vervanging zorgen. Hij had een bepaalde vrijheid om naar eigen inzicht zijn werk uit te voeren. Allemaal elementen die behoren bij het werken als zelfstandige. Een overeenkomst van opdracht kan vrij eenvoudig opgezegd worden, in tegenstelling tot een reguliere arbeidsovereenkomst. Veelal is het enige vereiste dat rekening gehouden wordt met een vooraf afgesproken opzegtermijn. Per 1 september 2023 eindigde de werkverschaffer de overeenkomst van opdracht, waarna de werker een procedure opstartte stellend dat feitelijk sprake was van een arbeidsovereenkomst.

Procedure

De kantonrechter was van oordeel, dat dat klopte, ondanks bovenstaande elementen, zoals het insturen van facturen enz. Aan de nodige vereisten als verwoord in het Deliveroo-arrest was voldaan. Zo werd geoordeeld dat het werk ‘ingebed’ was in de organisatie, oftewel de verrichtte werkzaamheden behoorden tot de kernactiviteit van de werkverschaffer. Meegewogen werd dat de werkverschaffer een centrale rol speelde bij de eindredactie. Ook telde mee, dat deze werker feitelijk elders praktisch geen inkomsten genoot.

Conclusie

Het is dus oppassen geblazen voor werkverschaffers die met ZZP’ers werken. Mocht geoordeeld worden dat feitelijk sprake was van een arbeidsovereenkomst, dan moet alles met terugwerkende kracht over in ieder geval een periode van 5 jaar teruggedraaid worden, moeten premies alsnog afgedragen worden, moet eventueel alsnog voor een pensioenvoorziening gezorgd worden etc. Belangrijk ook, de beëindiging van een dienstverband is vele malen lastiger dan het opzeggen van een overeenkomst van opdracht. Voor de werknemer brengt het ook consequenties mee, maar het grote voordeel is, dat die de bescherming uit het arbeidsrecht gaat krijgen en niet in de laatste plaats, dat die in aanmerking komt voor een WW- of ZW-uitkering.

Met het bovenstaande is niet gezegd, dat niet meer gecontracteerd kan worden met zelfstandigen. Die mogelijkheid blijft bestaan, maar dan moet wel voldaan worden aan de daarvoor gestelde criteria.

Het is dus raadzaam om bij twijfel hierover juridisch advies in te winnen.

mr A.J.M. (Alissa) van der Voet                    Van Zinnicq Bergmann Advocaten

Advocaat arbeidsrecht                                  ’s-Hertogenbosch