Coronarechtspraak

Tot dusverre zijn er al behoorlijk veel zaken voor de rechter gebracht, die gerelateerd zijn aan het coronavirus. Voor werkgevers en werknemers is het een aparte situatie nu tijdens corona. Er zijn zo veel nieuwe regeltjes en voorwaarden waar iedereen rekening mee moet houden. Dat zien we ook erg goed in de volgende situaties.

Loonverlaging?

Zo is uitgemaakt, dat het een werkgever niet is toegestaan om op eigen houtje het loon te verlagen. Zo werd een restaurant gesloten en werd gebruik gemaakt van de NOW-regeling, waarbij 60% van het loon uitbetaald werd. Dat deel werd overgemaakt naar de werknemers, maar daar werd geen genoegen meegenomen. De werkgever werd veroordeeld tot 100% loondoorbetaling. Wanneer bepaalde arbeidsrechtelijke aanspraken worden opgeschort of prijsgegeven, is dat alleen toegestaan als het in overleg gebeurt. Het is niet in orde als dat eenzijdig en zonder overleg wordt gedaan. Als de werkgever in dit soort situaties het loon niet of slechts gedeeltelijk uitbetaalt, loopt de werkgever zelfs het risico veroordeeld te worden tot een boete die kan oplopen tot 50%.

Thuiswerken afdwingbaar?

En dan de volgende situatie. Gedurende enige tijd moest werkneemster bij een bedrijf voor keukenapparatuur thuis werken. Per 11 april 2020 werd zij gevraagd weer op kantoor te werken. Zij vraagt de werkgever om thuis te mogen werken, waarmee de werkgever instemt, mits zij wel naar kantoor komt als dat nodig is. Vanaf 11 mei 2020 werd zij geacht weer volledig op kantoor te werken. In kort geding vorderde zij vervolgens nakoming van de toezegging om thuis te werken. Ook doet zij nog een beroep op de Wet flexibel werken. Haar vordering werd door de rechter afgewezen.

Zelf kreeg ik laatst de vraag van een werknemer of hij al dan niet vanuit huis kon werken, omdat zijn vrouw ernstig ziek was en een chemokuur onderging. De werkgever stemde daar niet mee in. Uit de berichtgeving blijkt dat in zo’n situatie een patiënt behoorlijk vatbaar is voor besmettingen. Het kwam in die zaak niet tot een procedure, maar ik kan me wel voorstellen, dat in zo’n situatie anders geoordeeld wordt.

Vakantiedagen opnemen?

En tot slot de vraag of een werkgever van een werknemer kan vragen om (een deel van) de vakantiedagen op te nemen tijdens de coronacrisis. De meeste werknemers gingen akkoord met het opnemen daarvan, maar werknemer X niet. Toen zijn arbeidsovereenkomst beëindigd werd, verzocht de werknemer om uitbetaling van de niet-genoten vakantiedagen. Nadat de werkgever dat weigerde, startte de werknemer een procedure op. De rechter oordeelde dat de werkgever daartoe niet gerechtigd was. Het eenzijdig doorvoeren van wijzigingen is in principe niet toegestaan, tenzij er sprake is van een zwaarwichtig belang. In casu beriep de werkgever zich op de coronacrisis, maar dat was voor de rechter onvoldoende om een zwaarwichtig belang aan te nemen.

Het is dus oppassen geblazen met het op eigen houtje doorvoeren van wijzigingen, ook al lijken die wijzigingen nog zo redelijk. Ik kan alleen maar adviseren daarover een deskundige te raadplegen om onnodige procedures te voorkomen.

Mr J. (Hanneke) van Haarlem

Advocaat Arbeidsrecht